دستاوردی بزرگ با همراهی دانشمند ایرانی؛ توسعه واکسنی که عمر مبتلایان به سرطان مغز را افزایش می‌دهد

گلیوبلاستوما نه‌تنها شایع‌ترین نوع سرطان مغز است، بلکه یکی از کشنده‌ترین آن‌ها نیز محسوب می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری تنها ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از تشخیص یا حتی مدت‌زمان کمتری زنده خواهند بود. اکنون، به لطف واکسن DCVax، حدود ۲۵۰۰ نفر که در بریتانیا به این سرطان کشنده مبتلا شده‌اند، می‌توانند از عمر بیشتری بهره‌مند شوند.

به گزارش گاردین، نایجل فرنچ پنجاه‌و‌سه ساله، هفت‌سال پس از تزریق این واکسن همچنان زنده است. فرد دیگری که در این مطالعه جهانی با ۳۳۱ شرکت‌کننده حضور داشته، بیش از هشت‌سال پس از دریافت DCVax، به زندگی خود ادامه می‌دهد.

نحوه عملکرد و نتایج واکسن سرطان جدید

پروفسور کیومرث اشکان، جراح مغز و اعصاب ایرانی بیمارستان کینگز کالج لندن و یکی از محققین این کارآزمایی به گاردین گفت: «واکسن با تحریک سیستم ایمنی بدن خود بیمار برای مبارزه با تومور عمل می‌کند. [در واقع] یک رویکرد شخصی ارائه می‌کند که با سیستم ایمنی بیمار که هوشمندترین سیستم شناخته‌شده برای انسان است، کار می‌کند.»

او در ادامه توضیح می‌دهد که واکسن از ترکیب پروتئین‌های تومور خود بیمار با گلبول‌های سفید خون تولید می‌شود. این امر باعث می‌شود تا گلبول‌های سفید تومور را تشخیص دهند. درست مانند آموزش یک سگ موادیاب، هنگامی که واکسن به بیمار تزریق می‌شود، این گلبول‌های سفید خون آموزش‌دیده به بقیه سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا تومور را به‌عنوان چیزی که باید با آن مبارزه کند و از بین ببرد، تشخیص دهد.

تمام ۳۳۱ شرکت‌کننده این کارآزمایی درمان استاندارد سرطان گلیوبلاستوما را انجام داده‌اند که شامل جراحی و پس از آن رادیوتراپی و شیمی‌درمانی برای برداشتن تومور است. از میان این افراد، ۲۳۲ نفر DCVax و ۹۹ نفر یک دارونما را مصرف کردند.

پروفسور اشکان به گاردین گفت که این واکسن عمر طولانی‌تری را به افراد ارائه می‌کند و نکته جالب اینکه در بیمارانی که به‌طور سنتی پیش‌آگهی ضعیف‌تری دارند، مانند افراد مسن و افرادی که برای جراحی گزینه مناسبی نبوده‌اند نیز نتایج مشابهی گزارش شده است.

به گفته محققان، بیماران تازه تشخیص داده شده که واکسن را دریافت کرده‌اند، به‌طور متوسط ۱۹٫۳ ماه بیشتر زنده مانده‌اند. در افرادی که از دارونما استفاده کردند، این میزان ۱۶٫۵ ماه بوده است. همچنین شرکت‌کنندگان مبتلا به سرطان گلیوبلاستوما به‌طور متوسط ۱۳٫۲ ماه پس از مصرف DCVax زنده ماندند، در مقابل افرادی که واکسن را دریافت نکردند، تنها ۷٫۸ ماه عمر کردند. در مجموع، ۱۳ درصد افرادی که واکسن را دریافت کردند، حداقل پنج‌سال پس از تشخیص زنده ماندند.

DCVax در حال حاضر در دسترس قرار نگرفته است، اما شرکت آمریکایی سازنده آن یعنی Northwest Biotherapeutics، در حال کار روی آماده‌سازی برنامه‌های کاربردی برای دریافت تأییدیه‌های آن است. در صورت تأیید، DCVax اولین درمان جدید در ۱۷ سال گذشته برای بیماران مبتلا به گلیوبلاستومای تازه تشخیص داده شده خواهد بود.