حمله به درب ورودی زندان اوین
در روز دوشنبه، دوم تیر ۱۴۰۴ (۲۳ ژوئن ۲۰۲۵)، زندان اوین، یکی از نمادینترین مراکز بازداشت ایران در شمال تهران، هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفت. این حمله که بخشی از موج گستردهتر حملات اسرائیل به زیرساختهای ایران بود، توجه جهانی را به خود جلب کرد و بحثهای متعددی را درباره نقض قوانین بینالمللی، وضعیت زندانیان سیاسی و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن به راه انداخت. این مقاله به بررسی جزئیات این رویداد، واکنشها و تبعات آن میپردازد.
جزئیات حمله اسرائیل به زندان اوین
بر اساس گزارشهای منتشرشده، ارتش اسرائیل در ساعات اولیه روز دوشنبه با استفاده از جنگندههای پیشرفته، از جمله اف-۳۵، حملاتی هدفمند به نقاط مختلف تهران، از جمله زندان اوین، انجام داد. هدف اصلی این حمله، سردر ورودی زندان، ساختمان اداری، دادسرا و بخشهایی از زیرساختهای حفاظتی اوین اعلام شده است. منابع ایرانی، از جمله خبرگزاری مهر و تسنیم، تأیید کردند که پرتابههای اسرائیلی به بخشهایی از زندان اصابت کرده و خساراتی به بار آورده است. با این حال، مقامات ایرانی تأکید کردند که وضعیت زندان تحت کنترل است و شایعات درباره ناآرامی یا فرار زندانیان صحت ندارد.
گزارشها حاکی از آن است که شیشههای برخی بندها، از جمله کتابخانه زندان، در اثر موج انفجار شکسته شده، اما به بخشهای اصلی نگهداری زندانیان، مانند بند چهار، آسیبی وارد نشده است. با این وجود، برخی منابع، از جمله ایرانوایر، از احتمال آسیب به بند زنان و بهداری زندان خبر دادهاند. یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس ادعا کرد که این حمله بخشی از عملیات گستردهتر علیه “نقاط استراتژیک” تهران، از جمله مقرهای امنیتی و زندان اوین، بوده است.
زمینه و انگیزههای حمله اسرائیل به زندان اوین
حمله به زندان اوین در چارچوب تشدید تنشهای نظامی بین ایران و اسرائیل از اکتبر ۲۰۲۴ (آبان ۱۴۰۳) قابل تحلیل است. اسرائیل این حملات را پاسخی به اقدامات ایران، از جمله حملات موشکی و پهپادی به خاک اسرائیل و حمایت از گروههای نیابتی مانند حزبالله و حماس، توجیه کرده است. اوین، به عنوان زندانی که به دلیل نگهداری زندانیان سیاسی، روزنامهنگاران و فعالان مدنی شهرت دارد، از سوی اسرائیل به عنوان “نماد سرکوب” رژیم ایران معرفی شده است.
برخی تحلیلگران معتقدند که انتخاب اوین به عنوان هدف، علاوه بر بعد نظامی، دارای بار نمادین بوده و پیامی سیاسی برای تضعیف اعتبار جمهوری اسلامی در داخل و خارج از ایران داشته است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، پیشتر در سخنانی خطاب به مردم ایران، از این حملات به عنوان اقدامی برای “هموار کردن راه آزادی” یاد کرده بود.
واکنشها به حمله اسرائیل به زندان اوین
- ایران: مقامات ایرانی، از جمله قوه قضاییه، این حمله را “نقض آشکار قوانین بینالمللی” و “جنایت جنگی” خواندند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در گفتوگو با شبکه انبیسی، اسرائیل را به “خیانت به دیپلماسی” متهم کرد و خواستار توقف تجاوزات پیش از هرگونه مذاکره شد. رسانههای وابسته به سپاه پاسداران تلاش کردند با کم اهمیت جلوه دادن خسارات، از تأثیر روانی این حمله بکاهند.
- جامعه بینالمللی: رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حملات به زیرساختهای غیرنظامی، از جمله زندانها، را محکوم کرد و خواستار رعایت حقوق بینالملل شد. گروههای حقوق بشری مانند عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر نیز نگرانی خود را از وضعیت زندانیان اوین، به ویژه زندانیان سیاسی، ابراز کردند.
- زندانیان سیاسی: چهار زندانی سیاسی زن در اوین، از جمله وریشه مرادی و گلرخ ایرایی، با انتشار بیانیهای حمله اسرائیل را محکوم کرده و آن را بخشی از “تجاوزگری” اسرائیل و آمریکا در منطقه دانستند. آنها تأکید کردند که رهایی ایران تنها از طریق مبارزه مردمی ممکن است، نه دخالت خارجی.
- خانوادههای زندانیان: خانوادههای زندانیان، به ویژه در بند زنان، با تجمع مقابل زندان خواستار اطلاع از وضعیت عزیزان خود شدند، اما با برخورد امنیتی مواجه شدند.
پیامدها حمله اسرائیل به زندان اوین
-
وضعیت زندانیان: نگرانیها درباره جان زندانیان، به ویژه زندانیان سیاسی و روزنامهنگارانی مانند چچلیا سالا، افزایش یافته است. گزارشهایی از انتقال خشونتآمیز برخی زندانیان، مانند علی یونسی، به مکانهای نامعلوم نیز منتشر شده که به تشدید نگرانیها دامن زده است.
-
نقض قوانین بینالمللی: حمله به زندان اوین به عنوان یک مکان غیرنظامی، نقض کنوانسیونهای ژنو تلقی شده و ممکن است اسرائیل را با فشارهای حقوقی و دیپلماتیک بیشتری مواجه کند.
-
تشدید تنشهای منطقهای: این حمله احتمال واکنش نظامی ایران، چه به صورت مستقیم یا از طریق گروههای نیابتی، را افزایش داده است. ایران پیشتر صدها پهپاد و موشک به سوی اسرائیل پرتاب کرده بود که بخش عمده آنها رهگیری شد.
-
تأثیر داخلی در ایران: حمله به اوین میتواند به نارضایتی عمومی در ایران دامن بزند، به ویژه در میان اقشار معترض که زندان اوین را نماد سرکوب میدانند. با این حال، بیانیه زندانیان سیاسی نشاندهنده مقاومت در برابر استفاده ابزاری از این حملات توسط قدرتهای خارجی است.
نتیجهگیری حمله به زندان اوین
حمله اسرائیل به زندان اوین نه تنها یک اقدام نظامی، بلکه حرکتی با ابعاد نمادین و سیاسی بود که پیامدهای گستردهای در پی داشت. این رویداد بار دیگر شکنندگی وضعیت حقوق بشر در ایران، پیچیدگیهای منازعه ایران-اسرائیل و چالشهای رعایت قوانین بینالمللی در درگیریهای مدرن را برجسته کرد. در حالی که اسرائیل این حمله را بخشی از استراتژی خود برای تضعیف ایران توجیه میکند، نگرانیها درباره جان زندانیان و تشدید بحران منطقهای همچنان ادامه دارد. آینده این منازعه به عوامل متعددی، از جمله واکنش ایران، فشارهای بینالمللی و تحولات داخلی هر دو کشور، بستگی خواهد داشت.باتوجه به شرایط جنگی کشور حتما
کیف نجات برای خود و خانواده تهیه کنید و در ضورت لزوم از منزل خارج شوید.
زندان اوین کجاست
زندان اوین یکی از معروفترین و بحثبرانگیزترین مراکز بازداشت در ایران است که در منطقه اوین، در شمال غربی تهران، پایتخت ایران، واقع شده است. این زندان در دامنههای جنوبی رشتهکوه البرز و در نزدیکی درکه قرار دارد. آدرس تقریبی آن در منطقهای بین محلههای اوین و سعادتآباد است، اما به دلیل ماهیت امنیتی، دسترسی عمومی به آن محدود و تحت کنترل شدید نیروهای امنیتی است.
موقعیت جغرافیایی و ویژگیها
بر اساس اطلاعات موجود در منابع اینترنتی، زندان اوین در زمینی به مساحت حدود ۴۳ هکتار ساخته شده و شامل چندین ساختمان و بند مختلف است. این زندان در سال ۱۳۵۰ (۱۹۷۱ میلادی) در دوران پهلوی تأسیس شد و ابتدا برای نگهداری زندانیان سیاسی و امنیتی مورد استفاده قرار گرفت. پس از انقلاب ۱۳۵۷، اوین به یکی از اصلیترین مراکز بازداشت زندانیان سیاسی، روزنامهنگاران، فعالان مدنی و حقوق بشری تبدیل شد.
موقعیت جغرافیایی اوین به دلیل قرار گرفتن در منطقهای کوهستانی و نسبتاً دور از مرکز شهر، آن را به مکانی مناسب برای اهداف امنیتی تبدیل کرده است. ورودی اصلی زندان از طریق خیابان اوین قابل دسترسی است، اما اطراف آن با دیوارهای بلند و سیستمهای نظارتی پیشرفته محافظت میشود.
بندها و بخشهای زندان
زندان اوین شامل چندین بند است که هر کدام برای دسته خاصی از زندانیان استفاده میشود:
-
بند ۲۰۹: تحت مدیریت وزارت اطلاعات، برای بازداشت متهمان امنیتی و سیاسی.
-
بند ۲۴۰: متعلق به اطلاعات قوه قضاییه.
-
بند ۲-الف: تحت نظارت سپاه پاسداران.
-
بند زنان: محل نگهداری زندانیان زن، از جمله فعالان حقوق زنان و زندانیان سیاسی.
-
بندهای عمومی: مانند بندهای ۴، ۷ و ۸ که برای زندانیان عادی و برخی زندانیان سیاسی استفاده میشود.
اهمیت و شهرت
اوین به دلیل نگهداری چهرههای سرشناس سیاسی، مانند فعالان جنبش سبز، روزنامهنگارانی چون چچلیا سالا، و زندانیانی مانند نسرین ستوده و نرگس محمدی، شهرت جهانی یافته است. گزارشهای متعددی از سازمانهای حقوق بشری، مانند عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر، درباره شرایط سخت زندان، از جمله بازجوییهای طولانی، انفرادیهای طاقتفرسا و نقض حقوق زندانیان، منتشر شده است.
دسترسی و اطلاعات عمومی
با جستوجو در اینترنت، از جمله منابع خبری مانند بیبیسی فارسی، ایرانوایر و شبکههای اجتماعی مانند ایکس، مشخص است که اطلاعات دقیق درباره زندان اوین به دلیل محدودیتهای امنیتی محدود است. با این حال، مختصات تقریبی آن در گوگل مپ قابل ردیابی است و برخی تصاویر ماهوارهای از ساختار کلی زندان در دسترس قرار دارد. خانوادههای زندانیان معمولاً برای ملاقات یا پیگیری وضعیت عزیزانشان به ورودی اصلی زندان در خیابان اوین مراجعه میکنند، اما این فرایند نیز با موانع امنیتی همراه است.
زندان اوین برای چه کسانی است
زندان اوین، واقع در شمال غربی تهران، یکی از اصلیترین مراکز بازداشت ایران است که عمدتاً برای نگهداری زندانیان سیاسی، امنیتی، عقیدتی و در مواردی زندانیان عادی استفاده میشود. بر اساس اطلاعات موجود در منابع اینترنتی، از جمله گزارشهای حقوق بشری و رسانهها، گروههای زیر در این زندان نگهداری میشوند:
- زندانیان سیاسی:
فعالان سیاسی، اعضای احزاب مخالف، اصلاحطلبان و معترضان به سیاستهای دولت، مانند افرادی که در اعتراضات ۱۳۸۸ (جنبش سبز) یا ۱۴۰۱ شرکت داشتند.
نمونهها: نسرین ستوده (وکیل حقوق بشر)، نرگس محمدی (برنده جایزه نوبل صلح)، جعفر پناهی (فیلمساز).
- فعالان مدنی و حقوق بشری:
کسانی که در زمینه حقوق زنان، کارگران، محیطزیست یا اقلیتها فعالیت میکنند.
نمونهها: وریشه مرادی (فعال کُرد)، گلرخ ایرایی (نویسنده و فعال مدنی).
- روزنامهنگاران و فعالان رسانهای:
افرادی که به اتهام انتشار اخبار انتقادی یا فعالیت رسانهای بازداشت شدهاند.
نمونهها: چچلیا سالا (روزنامهنگار ایتالیایی)، احمد زیدآبادی.
- زندانیان امنیتی:
متهمان به جاسوسی، همکاری با دولتهای خارجی یا اقدام علیه امنیت ملی.
نمونهها: علی یونسی (دانشجوی نخبه)، متهمان پروندههای امنیتی.
- زندانیان عقیدتی:
اقلیتهای مذهبی مانند بهائیان، مسیحیان نوکیش و دراویش گنابادی که به دلیل باورهایشان بازداشت شدهاند.
نمونه: بازداشتهای گسترده بهائیان.
- زندانیان عادی:
برخی بندها (مانند بندهای ۴، ۷ و ۸) برای مجرمان عادی با جرایم مالی، مواد مخدر یا جرایم سبکتر استفاده میشود، هرچند گاهی با زندانیان سیاسی همبند هستند.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0