نقش تغذیه درپیشگیری از دیابت

تأثیر مهم تغذیه در پیشگیری از دیابت

با توجه به اظهارات دکتر فرشاد فرزادفر، رئیس مرکز تحقیقات بیماری های غیر واگیر پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در ایران حدود ۷ هزار نفر به طور مستقیم به دلیل دیابت جان خود را از دست می دهند. اما اگر دیابت را به عنوان یکی از عوامل اصلی در بروز بیماری های ناشی از نقص کلیه و سایر بیماری ها در نظر بگیریم، تقریباً ۱۳۵ هزار نفر در ایران به دلیل دیابت جان خود را از دست می دهند، به عبارت دیگر حدوداً ۱۰ درصد از مرگ و میرهای کل کشور در افراد مختلف در سن و جنسیت باعث شده که این بیماری به آن ها آسیب برساند.همچنین، دکتر فرزادفر اظهار کرده است که استان های تهران، سمنان، یزد، اصفهان، فارس و بخشی از گیلان و مازندران بیشترین تعداد افراد مبتلا به دیابت را دارند. به نظر می رسد که قسمت های جنوب شرقی، غرب و شرق کشور دارای تعداد کمتری از افراد مبتلا به این بیماری هستند. همچنین، در تحقیقات انجام شده، آمار ابتلا به دیابت با افزایش سن افراد افزایش می یابد. بیشترین نرخ ابتلا به دیابت در افرادی با سن بالای ۲۵ سال و حدود ۱۱٫۸ درصد از جمعیت مشاهده می شود، و در گروه سنی ۵۵ سال به بالا، حدود ۴۵ درصد از افراد مبتلا به این بیماری هستند.

عوامل تأثیر گذار در رشد دیابت

عوامل مؤثر در افزایش ابتلا به دیابت شامل افزایش وزن، مصرف بیش از حد کربوهیدرات و شیرینی ها، و عدم انجام تحرک و فعالیت فیزیکی به اندازه کافی هستند. در کشور ما، تقریباً ۷۵ درصد افراد به میزان کافی فعالیت بدنی برای حفظ سلامت را انجام نمی دهند. به همین دلیل، آموزش برای پیشگیری از دیابت بسیار حیاتی است. در ادامه، یکی از مواد غذایی که می تواند به کاهش قند خون کمک کند، معرفی می شود:
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ یک بیماری اتوایمیونی است که بدن انسان خود به سلول های بتای پانکرئاس خود حمله می کند و سبب کاهش تولید انسولین می شود. این نوع دیابت به عنوان دیابت نوع ۱ یا دیابت اتوایمونی نیز شناخته می شود و نیاز به مصرف روزانه انسولین دارد.
دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ بسیار رایج تر از دیابت نوع ۱ است و معمولاً در بزرگترین بخش مبتلایان به دیابت دیده می شود. در این نوع دیابت، بدن تولید انسولین دارد، اما به درستی از آن استفاده نمی کند یا مقاومت به انسولین دارد. عوامل ژنتیکی، نژاد، چاقی، نهادهای تحت فشار و نداشتن فعالیت بدنی از جمله عوامل موثر در بروز این نوع دیابت هستند.

نقش تغذیه در پیشگیری از دیابت

تغذیه مناسب می تواند به شدت در پیشگیری از دیابت کمک کند. در زیر به برخی از موارد مهم در این زمینه اشاره می شود:

کنترل وزن راه پیشگیری از دیابت

چاقی یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به دیابت نوع ۲ است. اصولاً، افزایش وزن منجر به مقاومت به انسولین می شود. از این رو، کاهش وزن و حفظ وزن به حد متعادل می تواند در پیشگیری از دیابت مؤثر باشد.

نقش مهم مصرف کربوهیدرات برای پیشگیری از دیابت

نوع و مقدار کربوهیدرات مصرفی نقش مهمی در کنترل قند خون ایفا می کند. انتخاب کربوهیدرات های پیچیده و فیبری به جای کربوهیدرات های ساده و پرپر است، می تواند تغذیه مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت فراهم کند.

مصرف چربی های سالم کاهش خطر دیابت

مقدار و نوع چربی ها نیز بسیار مهم است. انتخاب چربی های سالم مثل چربی های نیمه پرپر، ماهیچه ای و انواع روغن های گیاهی در مقایسه با چربی های اشباع شده می تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند.

تاثیر مصرف میوه و سبزیجات در پیشگیری از دیابت

مصرف میوه و سبزیجات به عنوان یک منبع مهم از فیبر و آنتی اکسیدان ها می تواند در پیشگیری از دیابت مؤثر باشد. مصرف مناسب این مواد می تواند به کنترل قند خون و جلوگیری از افزایش قند خون پس از وعده های غذایی کمک کند.

مدیریت مصرف قند و گلوکز برای پیشگیری از دیابت

برای افرادی که دارای دیابت هستند، مدیریت دقیق مصرف قند و گلوکز بسیار مهم است. این شامل شمارش کربوهیدرات، نظارت بر مقدار قند خون و مصرف منظم داروها می شود.

نقش تغذیه در مدیریت دیابت

برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند، تغذیه مناسب می تواند کمک کند تا کنترل قند خون بهبود یابد و عوارض دیابت کاهش یابد. در ادامه به برخی از راهکارهای تغذیه در مدیریت دیابت اشاره می شود:

کنترل دیابت با برنامه ریزی وعده های غذایی

تقسیم وعده های غذایی به چندین وعده کوچک در طول روز به کنترل قند خون کمک می کند. این اقدام می تواند از افت ناگهانی قند خون پس از وعده های غذایی جلوگیری کند.

کنترل دیابت با مصرف مواد غذایی با اندک کربوهیدرات

مصرف مواد غذایی کم کربوهیدرات می تواند به کنترل قند خون کمک کند. انتخاب مواد غذایی با کربوهیدرات پایین و فیبر بالا می تواند مفید باشد.

کنترل دیابت با نظارت بر مقدار قند خون

برای افراد مبتلا به دیابت، نظارت بر مقدار قند خون و استفاده از دستگاه های پایش می تواند به مدیریت دیابت کمک کند.

کنترل دیابت با مصرف چربی های سالم

انتخاب چربی های سالم مثل روغن های گیاهی، ماهیچه ای و میوه ها می تواند به کاهش خطر عوارض دیابتی کمک کند.

کنترل دیابت با مدیریت مصرف الکل

مصرف الکل باید با احتیاط انجام شود، زیرا می تواند تأثیر مستقیمی بر قند خون داشته باشد. تا حد ممکن، مصرف الکل باید محدود شود.

نقش کلم بروکلی در کنترل دیابت نوع ۲

آخرین تحقیقات انجام شده توسط تیم محققان دانشگاه گوتبنرگ سوئد نشان می دهد که برخی از ترکیبات موجود در کلم بروکلی ممکن است به کنترل سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کنند.
در مرحله اول این تحقیقات، تأثیر مثبت مصرف سبزی ها مانند کلم بروکلی و برخی جوانه های دارای ماده سولفورافان (sulforaphane) در کاهش سطح گلوکز خون در موش های آزمایشگاهی اثبات شد.
سپس، در مرحله بعد، بر اساس این نتایج، تحقیقات روی نزدیک به ۱۰۰ نفر شرکت کننده داوطلب در یک دوره ۱۲ هفته ای انجام شد. محققان برای این افراد رژیم غذایی حاوی کلم بروکلی تجویز کردند و نتایج نشان داد که این تغییر در رژیم غذایی منجر به یک کاهش ۱۰ درصدی در سطح گلوکز خون افراد مبتلا به دیابت شد. این میزان کاهش در سطح قند خون برای کاهش مشکلات مرتبط با دیابت، به خصوص در زمینه های بینایی، کلیه و سلامت عمومی، بسیار مهم است.

نتیجه گیری

تغذیه مناسب یک عنصر اساسی در پیشگیری از دیابت و مدیریت دیابت نوع ۲ می باشد. با رعایت اصول تغذیه سالم، کنترل وزن، مدیریت مصرف کربوهیدرات و چربی ها، مصرف میوه و سبزیجات، و نظارت دقیق بر قند خون، افراد می توانند به بهبود کیفیت زندگی خود و کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کنند. همچنین، اهمیت مشاوره از تغذیه شناس یا پزشک متخصص در انتخاب رژیم غذایی و مدیریت دیابت نیز بسیار مهم است.