بازداشت مدیران سایت رسمیو همچنان ادامه دارد

سایت رسمیو از دسترس خارج شد

به گفته‌ی محمد حمید شهریور، وکیل شرکت رسمیو، روز دوشنبه نهم تیرماه، ضابطان قضایی بدون ارائه حکم رسمی وارد دفتر این شرکت شده و سرورهای رسمیو را از محل خارج کرده‌اند. به گفته او، تا این لحظه هیچ دستور قضایی به‌صورت کتبی به شرکت یا وکلای آن ابلاغ نشده است. با این حال، به دلیل خارج شدن سرورها، وب سایت رسمیو از دوشنبه از دسترس خارج شده است، هرچند مسدودسازی رسمی‌ای صورت نگرفته. شهریور همچنین افزود که پس از گذشت پنج روز، پرونده‌ای در این رابطه تشکیل و به بازپرسی ارجاع شده است.

اما چه چیزی باعث شد تنها چند روز پس از اعلام آتش‌بس میان ایران و اسرائیل، یک پلتفرم تحلیل اطلاعات رسمی و ثبتی کسب‌وکارها ناگهان از دسترس خارج شود؟

ماجرا از انتشار یک ویدئوی اینستاگرامی آغاز شد. در این ویدئو، گوینده که خود را کارشناس فضای مجازی و دارای مدرک دکترای هوش مصنوعی معرفی می‌کند، با استناد به اطلاعات موجود در وب سایت رسمیو، درباره احتمال افشای اطلاعات حساس و امنیتی هشدار می‌دهد.

او در ویدئو، نام شهید فریدون عباسی را در گوگل جست‌وجو کرده و از میان نتایج، وارد سایت رسمیو می‌شود. در ادامه نشان می‌دهد که چگونه در این پلتفرم، اطلاعات مربوط به شرکت‌هایی که این دانشمند در آن‌ها نقش داشته—مانند شرکت ساخت و توسعه راکتورهای پارس و شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران تسا—قابل مشاهده است. به گفته او، جزئیات موسسان، مدیران و حتی کد ملی افراد فعال در این شرکت‌ها در سایت قابل دسترسی بوده و دستگاه‌های جاسوسی می‌توانند از این طریق به شناسایی دانشمندان فعال در حوزه هسته‌ای دست پیدا کنند.

این ویدئو در کمتر از یک هفته بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار بازدید دریافت کرد و به‌سرعت وایرال شد. هرچند گوینده در ادامه به درز اطلاعات از طریق مجموعه‌های هک‌شده در پی حملات اسرائیل نیز اشاره کرده و از سایت رسمیو تنها به‌عنوان یک مثال استفاده کرده بود، اما انتشار گسترده‌ی این ویدئو باعث شد برخی کاربران نسبت به فعالیت این پلتفرم بدبین شوند.

در نهایت، تنها دو روز پس از انتشار این ریلز اینستاگرامی، سایت رسمیو بدون اطلاع قبلی و بدون حکم رسمی از دسترس خارج شد و سه تن از مسئولان آن نیز در بازداشت موقت قرار گرفتند.

رسمیو یک منبع open data است

در واکنش به این اتفاق، محمد حمید شهریور، وکیل سایت رسمیو ، در حساب توییتر خود نوشت:
«رسمیو یک پلتفرم تحلیلی است که اطلاعات خود را از حدود ۲۸ منبع داده‌ باز (Open Data) جمع‌آوری، تحلیل و دسته‌بندی می‌کند. به بیان دقیق‌تر، این سامانه هیچ‌گونه داده‌ای را تولید نمی‌کند بلکه صرفاً داده‌های عمومی را پردازش و سازمان‌دهی می‌کند.»

به گفته محمد حمید شهریور، رسمیو در حالی از دسترس خارج شده که یکی از اصلی‌ترین منابع اطلاعاتی آن، سایت روزنامه رسمی کشور است؛ سایتی که زیر نظر قوه قضاییه فعالیت می‌کند و اطلاعات آن به‌صورت عمومی در اختیار همه قرار دارد. او در این‌باره توضیح داده:

«روزنامه رسمی، مرجع قانونی انتشار تمامی آگهی‌های رسمی و ثبتی شرکت‌هاست. در حال حاضر، تنها با جستجوی نام شهیدان عباسی و طهرانچی در همین وب‌سایت، اطلاعات مربوط به شرکت‌ها و حتی اختراعات ثبت‌شده به نام آن‌ها قابل مشاهده است. به‌عنوان نمونه، در یکی از آگهی‌های مربوط به اختراع (که در سایت رسمیو اصلاً نمایش داده نمی‌شود)، آدرس منزل شهید طهرانچی به‌صورت صریح درج شده است. بنابراین، اگر قرار بر پیگیری قضایی و مسدودسازی باشد، پیش از هر چیز باید سایت روزنامه رسمی مسدود و مدیرعامل آن—که توسط رئیس قوه قضاییه منصوب شده—مورد بازخواست قرار گیرد.»

دو مدیر و یک مسئول فنی رسمیو در بازداشت موقت

شهریور تأکید کرده است که در صورت وجود حساسیت امنیتی درباره یک شرکت، طبق مصوبه شعام، اساساً آگهی مربوط به آن در روزنامه رسمی منتشر نمی‌شود و در نتیجه در پلتفرمی مانند رسمیو نیز قابل مشاهده نخواهد بود.
او در گفت‌وگو با زومیت اعلام کرده است:
«در حال حاضر، دو نفر از مدیران و یک نفر از اعضای تیم فنی رسمیو در بازداشت موقت به‌سر می‌برند.»

پاک کردن صورت مسئله به جای حل آن

ویدیویی که باعث از دسترس خارج شدن سرورهای سایت رسمیو شد، تاکنون بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار بازدید داشته است. با این حال، سازنده این ریلز روز گذشته در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) توضیح داد که هدف او انتقاد از خود سایت رسمیو نبوده است.

او نوشت:
«من فقط یک جستجوی ساده در گوگل انجام دادم، وارد یکی از صفحات شدم و بعد درباره شرکت‌ها و موضوع هک صحبت کردم. اما مسئول محترم به‌جای رسیدگی به اصل ماجرا، صورت مسئله را پاک کرد. به‌جای بررسی نشت‌های اطلاعاتی، هک‌ها و تأسیس شرکت‌های خصوصی توسط برخی مسئولان، آمدند و گیر دادند به یک سایت مفید که صرفاً به تجمیع و تحلیل اطلاعات کسب‌وکارها می‌پردازد.»